Diaskoop

Nauwelijks nog de laatste woorden uit “Omroepers van oproer”
van Piet Gerbrandy mijn ogen in laten klotsen (een klotsen
overigens waarbij me opviel dat Gerbrandy zo op het eerste
geheugen met deze essaybundel een ietsje pietsje is op-
geschoven naar het ‘vrolijke’ sabelen van Ilja Pfeijffer in diens
bundel “Het geheim van het vermoorde geneuzel”, want in mijn,
toegegeven, al danig weggezakte leesbeleving namelijk is de
bundel “Een steeneik op de rotsen” een steekje behoudender
wat het sabelen aangaat dan voornoemde bundel van Pfeijffer.
Opmerkelijk wat mij betreft, maar geen halszaak, want eh heus
gewoon een toetje mijnbeleving) of daar ging de telefoon. Vrien-
din S. Met de mededeling, na de gebruikelijke draadgestuurde
kusjes, dat we een dichtbundel hadden toegestuurd gekregen.
En of ik maar graag even wou raden van wie. Ik: (?). Na veel
eh’s en uiteindelijk geen enkele hoop op een idee van mijn kant
frommelde vriendin S de naam Sandra Nortje door de lijn. Sandra
Nortje, ja die naam kende ik nog van Schrijf.Net. Een verbaast
“goh wat leuk” gonsde uit mijn gezicht (want al tijden niets meer
gehoord van haar). Ik kom zo naar je toe en dan breng ik de bun-
del mee, zo wilde vriendin S. En ik wilde benieuwd ook.

Diaskoop, zo heet de bundel.

Afgeleid van het woord diascopie? Diascopie / diaskopie, betekent
doorlichting (röntgen,WS) lees ik in mijn oude (1976) van Dale.
Buitebladontwerp: Sandra Nortje, zo meldt de bundel op de derde
bladzijde. Er is op de omslag een foto te zien van een geschminkte
vrouw met een bloemenkrans van witte rozen? op het zwarte haar,
het gezicht is wit, op wangen neus en lippen zijn felrode hartjes ge-
tekend. Opvallend zijn de grote hemelsblauwe ogen die indringend
schuin naar boven kijken als zien ze, maar wat is niet duidelijk, want
de blik botst op het rode kader van de foto.

Op de achterflap dit: Van Sandra Nortje se gedigte het in Literator
verskyn. Op Litnet is daar verskeie, en een van haar gedigte is des-
tyds opgeneem in die bundel oor die sonsverduistering: As die son
oogknip. Heelwat van haar gedigte het oor die afgelope jare in Neder-
landstalige internettydskrifte soos Meander, de Klos, en de Gekooide
Roos verskyn. Een van haar kortverhale is in Vonkfiksie van H&R op-
geneem. Sy is tans op die redaksie van de Gekooide Roos

Verder schrijft Gerard Dupree: De eerste Afrikaanstalige gedichten die
ik na 1994 las, las ik op het internet, en ze waren van Sandra, en ik
vond ze prachtig. Om de taal, die met gemak de mooiste ter wereld is
(voor jongens en meisjes uit Koudland dan toch). En om de zo persoon-
lijke, intense kijk op de wereld. Wars van mode en anders dan alle an-
dere gedichten die ik ken:

Sitroen

stukkies sonskyn
vlieg vrolik
van blaar tot blou
steeds met ‘n randjie
van rou

Wat de opmerking over de mooiste taal ter wereld voor ons
Koulanders en de intense kijk van de schrijfster betreft, dat
wil ik wel beamen.

Graag citeer ik hieronder nog twee gedigte:
‘
N MOT

‘n mot
fladder
ure lank
verontwaardig en kwaad
aan die nag se kant
van die raam
ondankbaar
onwetend dat hierdie
onsigbare hindernis
sy redding is
wat weet hy
van die brandpyn
van die lig
~~~~~~~~~~

Opening

dink weer aan die dorpsdam
en die rivier wat daardeur vloei
dink vir oulaas in september
aan die droë geel gras
die populierbome se blare
wat raas in die wind
dink aan die wilde-eende,
die waterhoentjies, die reier,
die bontkiewiet in die veld daaragter
dink aan die teerpad
wat onder die brug deur draai
aan gister se stemme
aan die wolke
en die son agter die wolke
dink daaraan

vergeet dan die voëls, die teerpad, die brug, die wolke, die bome
die son
die gras
en gister
vergeet alles, maar onthou –
onthou die wind op die blink water

Potchefstroom 2001